b&d Natuuradvies
b&d Natuuradvies werkt aan
Natuuronderzoek ,
Beleidsondersteuning en
Informatie en communicatie .
Natuuronderzoek
b&d Natuuradvies onderzoekt natuur. We luisteren naar uw vraag, inventariseren in het veld, doen bronnen- en literatuuronderzoek, raadplegen bewoners, interviewen beheerders, verwerken en analyseren gegevens tot praktische plannen en adviezen. Werkvelden binnen het natuuronderzoek zijn:
- Stadsecologie en Muurplanten
- Monitoring en Inventarisaties
- Water en oevers
- Flora en Vegetatie
- GIS, Databeheer en -analyse
Beleidsondersteuning
b&d Natuuradvies werkt onderzoek uit tot adviezen en producten die de opdrachtgever ondersteunen, keuzen onderbouwen en beleid evalueren. Producten zijn:
Informatie en communicatie
b&d Natuuradvies werkt op diverse manieren aan de overdracht van kennis op het gebied van natuur. We organiseren
symposia, workshops, cursussen en excursies en we produceren folders, nieuwsbrieven, brochures en panelen. Rode draad bij deze
activiteiten is de inhoud. Er is altijd een link met ecologie of natuur.
Stadsecologie en Muurplanten
Ecologie onderzoekt de interactie tussen planten, dieren en hun omgeving. Het gaat bij stadsecologie om de relatie van
mensen, planten en dieren met elkaar en de stedelijke omgeving. Voor de stad kenmerkende soorten zijn bijvoorbeeld muurplanten, zoals tongvaren en steenbreekvaren.
Voorbeeld 1: Muurplantenkennissysteem Amsterdam Vraag van Amsterdam: Welke beschermde muurplanten en aandachtsoorten groeien op waterkerende muren in de binnenstad zodat we daarmee rekening kunnen houden bij onderhouds- en restoratiewerk? Resultaat: Opzet muurplantenkennissysteem (in samenwerking met Ton Denters): een meetnetmethode en een databestand met de locatie en aantallen van beschermde muurplanten. Lees verder.
Voorbeeld 2: Ecolint Vraag van Waternet (toen dWR) : Was de aanplant van oeversoorten in Ecologische verbindingszone Ecolint effectief en wat is de huidige toestand van de vegetatie enkele groeiseizoenen na aanleg? Resultaat: Vanaf 1995 legde dWR (nu Waternet) in Amsterdam het Ecolint aan: een verbindingszone voor water- en oeversoorten van Nieuwe meer naar Nieuwe diep. In het Ecolint plantte men riet en andere oeversoorten. b&d Natuuradvies maakte in 23 deeltrajecten een vegetatie-opname en vergeleek de verzamelde gegevens met het beplantingsschema, zodat de effectiviteit van de aanplant kon worden bepaald.
Monitoring en Inventarisaties
Monitoring is systematisch meten in een tijdreeks. Het geeft handvatten om beslissingen te nemen en te motiveren. Het doel van monitoring kent drie richtingen: evalueren, signaleren en kennis vergaren. b&d Natuuradvies werkt al sinds de oprichting aan monitoring: van plan, via uitvoering tot evaluatie. Elk onderzoek begint met informatiebehoefte van de opdrachtgever - een vraag. Sommige vragen zijn niet na 1 onderzoeksronde te beantwoorden, maar vereisen inzicht in een ontwikkeling, dan is monitoring de oplossing. In samenspraak met de opdrachtgever bedenken we een passende meetmethode en evaluatie- of signaleringsmethode. Lees verder Flora en Vegetatie.
Voorbeeld 1: Monitoring natuurbeheer Slotervaart Vraag van Stadsdeel Slotervaart: Leidt ons natuurbeheer naar de door ons gestelde beleidsdoelen: 'Natuur de stad in brengen zodat mensen het kunnen beleven en diversiteit in flora en fauna vergroten'? Resultaat: Monitoringplan met kwalitatief en kwantitatief meetbare parameters en meetmethoden (vegetatiestructuur, vegetatie, vleermuizen, vlinders, libellen, fotomonitoring).
Voorbeeld 2: Monitoring vleermuizen Geniedijk Vraag van Gemeente Haarlemmermeer: Wat zijn de effecten op de populatie vleermuizen op de Geniedijk na de kap van bomen Resultaat: De Gemeente Haarlemmermeer vervangt in een aantal fasen de bomen op de Geniedijk, onderdeel van de stelling van Amsterdam. Omdat de Geniedijk een belangrijk foerageergebied is voor vleermuizen is monitoring vereist. b&d Natuuradvies bedacht een monitoringmethode met meettrajecten zowel op de dijk als daar vlakbij. Floor van der Vliet en Carolien van der Graaf voeren het onderzoek uit. De gegevens worden verwerkt in Qgis.
Voorbeeld 3: Muizenonderzoek 't Kleine Loopveld Vraag van Stadsdeel Amsterdam-Zuid: Welke muizensoorten komen voor in welke begroeiingstypen en is het huidige beheer hier op afgestemd? Resultaat: In de begroeiingstypen: (braam)struweel, ruige zomen en rietruigten worden elk lifetraps geplaatst. Er wordt samengewerkt met Hoogenhout Advies die het onderzoek uitvoerde in 2006 zodat een vergelijking mogelijk is. Lees verder.
Water en oevers
De oever is de overgang van land naar water en omgekeerd. De oever beschermt het land. Onder invloed van waterdynamiek en andere processen kan een oever uitbreiden (verlanding) of eroderen. In ons werk streven we naar oevers met zoveel mogelijk natuurlijke processen, zowel onder als boven water. Hoe en welke processen een rol pelen hangt af van de ruimte en omstandigheden ter plaate. Het gaat om: natuurlijke, duurzame of natuurvriendelijke oevers, waterkwaliteit, waterberging, waterplanten, vis en macrofauna, verbindingszone en barrièrewerking, maar ook om de 'droge' vegetaties en bijbehorende levensgemeenschappen op het talud.
Voorbeeld 1: Natuurvriendelijke oevers aan het Noordzeekanaal Vraag van Rijkswaterstaat: Ontwikkelt de natuur in de natuurvriendelijke oevers zich richting de natuurdoelstellingen en welke aanpassingen in beheer kunnen de ontwikkeling verbeteren? Of zijn als aanpassing van de doelstellingen nodig? Resultaat: In 1996 en in 2004 realiseerde Rijkswaterstaat langs het Noordzeekanaal twee natuurvriendelijke oevers 'Spaarnwoude' en 'Zuiderpolder'. Hiervoor werden natuurdoelstellingen geformuleerd en de uitgangssituatie beschreven. b&d Natuuradvies was vanaf 1997 betrokken bij verschillende onderdelen van de monitoring: We deden diverse malen de vegetatiemonitoring. We actualiseerden het beheerplan en het monitoringsplan. We zetten sprinkhaan-, vlinder- en libellenonderzoek uit en deden het vleermuisonderzoek. We voegden de meerjarige gegevens van alle beschikbare data (vis , macrofauna, waterkwaliteit, vegetatie, fauna) samen. Dat leidde na analyse tot een integraal monitoringsrapport waarin de ontwikkelingen werden beschreven. In 2012 waren we betrokken bij het actualiseren van het instandhoudingsplan van de Natuurvriendelijke oevers. Lees verder.
Voorbeeld 2: Levenscylusbenadering van oevers: vegetatiesamenstelling in relatie tot beheer Vraag van Rijskwaterstaat: Wat is de verwachte vegetatieontwikkeling in natuurvriendelijke oevers bij verschillende beheervarianten? Resultaat: Om keuzes te kunnen maken binnen de levenscyclusbenadering van natuurvriendelijke oevers is het belangrijk inzicht te hebben in de in de relatie tussen vegetatiesamenstelling en beheer. Daarvoor is de vegetatieontwikkeling van vier natuurvriendelijke oevers geanalyseerd en uitgebreid met een voorspelling van de vegetatieontwikkeling bij verschillende beheervarianten. Lees verder.
Voorbeeld 3: Ecologische beoordeling stadswater Vraag van Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard: Onderzoek volgens de STOWA-richtlijn deeltoets 1 de ecologische toestand van de singels en waterpartijen binnen de bebouwde kom van het werkgebied van het hoogheemraadschap. Resultaat: Clustering van wateren in verschillende typen, gebaseerd op overeenkomstige kenmerken zoals bedekking met kroos en/of waterplanten, aanwezigheid van beschoeiing, talud inrichting. Per watertype werd een vegetatieopname (Tansley-schaal) gemaakt en fysische en chemische parameters gemeten. In een rapport zijn de resultaten helder en overzichtelijk gepresenteerd in tabellen en op kaarten. Een ecologische interpretatie geeft inzicht in de relatie tussen de vegetatie en fysische en chemische parameters. Lees verder.
Flora en Vegetatie
De flora van een gebied zijn alle plantensoorten in dat gebied. De vegetatie is de wijze waarop de planten in het gebied samen groeien, afhankelijk van de omstandigheden en invloeden van buitenaf. Een vegetatie geeft dus informatie over de omstandigheden. Op dit terrein begeeft b&d Natuuradvies zich het liefst: aan de hand van de soorten en vegetaties begrijpen wat er in een gebied gebeurt, of het nu om natuurlijke processen gaat of om beïnvloeding door mens of dier.
Voorbeeld 1: Bermen Amstelveen? Vraag van Gemeente Amstelveen: Welke planten groeien in onze bermen? En waar groeien de beschermde en Rode lijstsoorten? Resultaat: Inventarisaties van planten in bloemrijke bermen en bermen met ruigte, grasland-, of rietlandbeheer. Per straat is een vegetatie gemaakt volgens de Tansley-schaal. Groeiplaatsen van beschermde en Rode lijstsoorten zijn vastgelegd met GPS en aantal exemplaren zijn geschat volgens de methode van het Floron Rode lijst-project.
Voorbeeld 2: Inventarisatie vegetatie in Amsterdamse Waterleidingduinen Vraag van Waternet: Wat is de huidige toestand van de vegetatie in Permanente Quadranten in de duinen? Resultaat: Vegetatieopnamen in natte en droge duinen inclusief mossen en korstmossen, in samenwerking met Ecologisch Adviesbureau B. Kruijsen. Lees verder.
Voorbeeld 3: Grazige vegetaties amersfoort Vraag van de Gemeente Amersfoort: Wat zijn de effecten van schapenbegrazing ten opzichte van maaien op de ontwikkeling van grazige vegetaties in Amersfoort? En wat is een realistische eindsituatie voor botanisch waardevol grasland? Resultaat: In 2006 zette bSR een meetnet op voor vlinder-, libellen en vegetatie. In 2007 en 2010 verrichtte b&d Natuuradvies de vegetatiemonitoring en adviseerde over mogelijkheden voor beheer aan de hand van een graslandtypologie (Bax en Schippers, 1997), een evaluatie van het beheer met schapen (Van Beek 2010) en een interview met schaapsherder dhr. Van Beek.
GIS, Databeheer en -analyse
b&d Natuuradvies werkt met Qgis voor analyse van geografische gegevens. Ook werken we met PostgreSQL en PostGIS
voor het samenbrengen van gegevens en analyses. Met Twinspan en andere cluster en ordinatieprogramma's scheppen
we redelijk opjectieve beelden van vegetatiegegevens.
Voorbeeld 1: GIS-analyse Boswachterijen van Midden-Drenthe Vraag: Geven de kaarten van Von Frijtag Drabbe aanwijzingen voor aanwezige landschapselementen- en processen in de Boswachterijen in Midden-Drenthe? Resultaat: Analyse van de eind jaren '40 ingekleurde rood-blauwekaarten van Von Frijtag Drabbe met AHN en topografische bestanden resulteerde in een aantal bijzondere plekken die in het veld zijn gecontroleerd. Lees verder.
Voorbeeld 2: Een objectentabel uit verschillende typen brondocumenten Vraag van Rijkswaterstaat: Het bijeenbrengen van te beheren objecten en aanvullen van ontbrekende informatie uit diverse typen bestanden. Resultaat: Met PostgreSQL is een database opgesteld waarin de brondocumenten zijn opgenomen. Met PostGIS zijn data uit GIS-lagen overgenomen in de eindtabel. Lees verder.
Kansen-, Natuurwaarden-, Ecotopen-, Habitatkaart
Voorbeeld 1: Habitatkaart amfibiën Haarlemmermeer Vraag van Gemeente Haarlemmermeer: Een goed overzicht van de verspreiding van de (beschermde) amfibieën om een betere beleid voor deze soortgroep te kunnen voeren. Resultaat: Voor de habitatkaart zijn 8 karakteristieke habitattype opgesteld, ingetekend op de kaart en beoordeeld op de kwaliteit voor amfibieën.
Voorbeeld 2: Natuurwaarden woonwijk Vollenhove Zeist Vraag van Rein Geurtsen & partners B.V. - Bureau voor stadsontwerp: Waar liggen de beste kansen voor natuur binnen de woonwijk Vollenhove voor herstructurering? Resultaat: Om de natuur, bij de herstructurering waar mogelijk te sparen en betere kansen te geven schreef b&d Natuuradvies een ecologische interpretatie. Het rapport geeft een visie op kansen en bedreigingen voor de natuur inclusief een natuurwaardenkaart.
Beheer-, Inrichting-, Monitoring-, Soortmanagementplan
Voorbeeld 1: Rugstreeppadden in de Noorder Legmeerpolder Amstelveen Vraag van Gemeente Amstelveen: Welke oppervlakten en met welke kwaliteit en ruimtelijke verdeling zijn nodig om de streng beschermde rugstreeppadden in de Noordelijke Legmeerpolder te kunnen behouden? Resultaat: Een rapport met informatie over compensatieoppervlak voor rugstreeppadden wanneer de Noorder Legmeerpolder bebouwd wordt. Op basis van veldgegevens is een schatting van de populatie rugstreeppadden gemaakt, waarmee met gegevens uit ander rugstreeppaddenonderzoek, een compensatieoppervlak is bepaald. De ecologie van rugstreeppadden, historie van de polder en de aandachtspunten, biotoopeisen voor inrichting en beheer zijn besproken.
Voorbeeld 2: Duinrel Bloemendaal Vraag van Gemeente Bloemendaal: Kan er een beheerplan opgesteld worden dat bewoners en gemeente houvast biedt bij het groenbeheer van de duinrel? Resultaat: Een beheerplan voor zowel het droge als natte deel van de duinrel dat bewoners, gemeente en hoogheemraadschap houvast biedt bij het groenbeheer van de duinrel. Het beheervoorstel is gebaseerd op een veldinventarisatie en een bronnenonderzoek.
Voorbeeld 3: Beheerplannen stadsdeel Slotervaart Vraag van Stadsdeel Slotervaart: Kan b&d Natuuradvies de ecologische inbreng leveren bij het opstellen van beheerplannen voor de parken in Slotervaart? Resultaat: Diverse adviezen in relatie tot het opstellen van de beheerplannen door Eco Consult: reactie op streefbeelden, deelname aan klankbordgroepen, bespreken beheervisies en beheerplannen.
Groenvisie, ideeënboek , ecologisch Werkprotocol, gedragscode
Voorbeeld 1: Ideeenboek voor de Leidse Buurt in Haarlem Vraag van Wijkraad Leidse Buurt: Waar liggen de kansen voor de ontwikkeling van een duurzame ecologische groenstructuur die gedragen wordt door de buurtbewoners? Resultaat: Het "Ideeënboek De Leidsebuurt Groener Mogelijkheden, Visie en Ideeën om de Leidsebuurt te Vergroenen" met Arda advies gemaakt op basis van de Structuurvisie Openbare Ruimte Haarlem, inventarisaties in de wijk en meningen en ideeën van bewoners. Lees verder.
Voorbeeld 2: Ecologisch werkprotocol Vleermuizen Geniedijk Vraag van Gemeente Haarlemmermeer: Hoe moeten de gemeente, opdrachtnemer en uitvoerders omgaan met de ontheffing Flora- en faunawet voor de kap van bomen op de Geniedijk? Resultaat: Een werkprotocol met instructies voor gemeente, opdrachtnemer en uitvoerders om voor en tijdens de bomenkap zorgvuldig om te gaan met beschermde dieren waaronder vleermuizen. en hoe te handelen volgens de zorgplicht.
Voorbeeld 3: Begeleiding werkzaamheden Berlage Lyceum Vraag van Esprit College: Hoe kunnen de beschermde muurplanten in de lichtkoekoeken van het Berlage Lyceum zo veel mogelijk worden behouden tijdens de restauratiewerkzaamheden Resultaat: b&d Natuuradvies inspecteerde de situatie en adviseerde de aannemer van het restauratiewerk bij de ontheffingaanvraag. Daarnaast zijn de werkzaamheden begeleid door het opstellen van een ecologisch werkprotocol, instructie van bouwvakkers voor en tijdens werkzaamheden, monitoring van de planten.
Voorbeelden projecten Informatie en Communicatie
Voorbeeld 1: cursus Qgis Resultaat: Samen met Webmapper en Richard Duivenvoorde van Zuidt is er een Qgis cursus opgezet. Naast uitleg van de mogelijkheden van Qgis is er gewerkt met voorbeelden en konden deelnemers werken met eigen gegevens. Wanneer er voldoende belangstelling is, wordt de cursus weer verzorgd. De cursus kan ook op locatie bij de klant worden gegeven. Lees verder.
Voorbeeld 2: Brochure-reeks Flora- en faunawet Vraag van Provincie Noord-Brabant: Kan de complexe materie van de Flora- en faunawet 'schadebestrijding en beheer' uitgelegd worden in een brochure? Resultaat: Een brochure-reeks over kraaiachtigen, ganzen, de Flora- en faunawet, en zoogdieren, tot stand gekomen na interviews met deskundigen en stakeholders zoals de jagersvereniging en de Brabantse milieufederatie.
Voorbeeld 3: Symposium en excursies voor Landelijke Platform Natuurvriendelijke Oevers Resultaat: b&d Natuuradvies organiseerde in opdracht van Rijkswaterstaat een symposium met vier workshops, een informatiemarkt en een veldbezoek op vier locaties. Het doel was om te discussiëren over de koppeling tussen streefbeelden, beleid en omgevingsfactoren en van elkaar te leren hoe anderen omgaan met beperkende factoren zoals ruimtegebrek en waterkwaliteit. De bijeenkomst werd georganiseerd voor beleidsmakers, uitvoerders en beheerders van oevers, zowel op ecologisch als meer technisch vlak.